Nadwyżka środków w agencji wykonawczej

Ustawodawstwo przewiduje, że w sytuacji, w której agencja wykonawcza na koniec roku posiada nadwyżkę finansową, konieczne jest odprowadzenie jej do budżetu państwa. Niestety, nie zawsze za jasne można uznać zasady w oparciu o które powinna być prezentowana wspomniana nadwyżka w przypadku przygotowania przez agencję wykonawczą sprawozdania finansowego. Na szczęście, mówimy o problemie, który można stosunkowo szybko wyjaśnić. Sama agencja wykonawcza jest definiowana przez ustawę o finansach publicznych i w myśl tego dokumentu mamy w jej przypadku do czynienia z państwową osobą prawną, która została utworzona na postawie odrębnej ustawy po to, aby możliwe było realizowanie celów, jakie stawia jej państwo.

Rada Ministrów jest uprawniona do tego, aby na mocy rozporządzenia określić wymogi statutu agencji, co pozwala na zapewnienie jednolitej i przejrzystej organizacji wewnętrznej takiej jednostki. Gdy mówimy o podstawie gospodarki finansowej agencji musimy zwrócić uwagę na znaczenie rocznego planu finansowego, który jest zatwierdzony przez ministra, którego kompetencje dotyczą również prowadzenia nad taką agencją nadzoru. Wśród agencji wykonawczych wypada wymienić między innymi: Agencję Mienia Wojskowego, Wojskową Agencję Mieszkaniową, Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencję Nieruchomości Rolnych, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Centralny Ośrodek Badania odmian Roślin Uprawnych oraz Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Ustawa o finansach publicznych zobowiązuje agencje wykonawcze do tego, aby corocznie wpłacały do budżetu państwa na rachunek bieżący tych dochodów, które dotyczą państwowej jednostki budżetowej obsługującej ministra sprawującego opiekę nad tą agencją nadwyżkę środków finansowych. Nadwyżka ta jest ustalana na koniec roku i powstaje już po uregulowaniu zobowiązań podatkowych. Co ważne, obowiązek jej przekazania następuje niezwłocznie po tym, jak nastąpi uregulowanie zobowiązań wymagalnych pochodzących z okresu sprawozdawczego, co w praktyce oznacza, że nie może być przetrzymywana dłużej niż do 30 czerwca roku następującego po tym, w którym powstała. Niekiedy mamy do czynienia z sytuacją, która wiąże się z koniecznością zapewnienia nie tylko sprawnego, ale i pełnego wykonania zadań agencji w szczególnych warunkach i okolicznościach. W takim przypadku Rada Ministrów, na wniosek tego ministra, który sprawuje nadzór nad agencją, może wyrazić w formie uchwały zgodę na to, aby nadwyżka nie została wpłacona do budżetu. Minister sprawujący nadzór nad agencją, po konsultacjach z Ministrem Finansów. Określa sposób, w jaki ustalana jest nadwyżka.

Ustalenia te dokonywane są indywidualnie w przypadku każdej agencji, powinny przy tym uwzględniać potrzebę zachowania ciągłości finansowej zadań podmiotu oraz dokonywania inwestycji, które są konieczne, aby wykonywać zadania państwa. Minister musi mieć też na względzie charakter i dostępność źródeł finansowania zadań, które realizuje każda z podległych mu agencji. Tu warto podkreślić, że na agencje wykonawcze nakłada się zobowiązanie prowadzenia ksiąg rachunkowych.